Elitarni Polacy

Cichociemni to elitarni polscy żołnierze szkoleni do zadań specjalnych w tajnych ośrodkach na terenie Wielkiej Brytanii. Wszyscy byli ochotnikami. Do ich zadań należała dywersja, wywiad, sabotaż, łączność oraz prowadzenie działań partyzanckich. Do Polski wysyłani byli z Wielkiej Brytanii, a z czasem od końca 1943 roku z bazy we Włoszech.

Komórką organizacją cichociemnych była polska sekcja brytyjskiego Kierownictwa Operacji Specjalnych SOE (Special Operations Executive) wraz z Oddziałem VI Sztabu Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych.

Członkowie cichociemnych wspominają, że zadania ćwiczebne były bardzo realistyczne. Dostawali oni np. zadania napadu na bank lub pocztę, które były wykonywane naprawdę, najczęściej w nocy, dlatego utrwaliła się taka nazwa.

Pierwszą akcją był zrzut o kryptonimie „Adolphus” w nocy z 15 na 16 lutego 1941 roku. W samolocie Whitley znajdowało się trzech polskich skoczków: kapitan Stanisław Krzymowski („Kostka”), porucznik Józef Zabielski („Żbik”) i kurier polityczny Czesław Raczkowski („Włodek”). Po długich godzinach lotu bezpośrednio nad Niemcami, polscy spadochroniarze skoczyli nad Śląskiem Cieszyńskim pod Skoczowem na terenach włączonych do Rzeszy.

Po tej eksperymentalnej trasie i skoku, uznano iż droga jest zbyt niebezpieczna. Kolejne zrzuty zostały odwołane na okres dziewięciu miesięcy. Po wznowieniu misji do przelotów nad Polskę zaczęto wykorzystywać samoloty Halifax. Zmianie uległa również trasa przelotu, która prowadziła nad Danią lub Szwecją.

W sumie w latach 1940-1943 zgłosiło się 2413 oficerów oraz podoficerów Polskich Sił Zbrojnych. Przeszkolonych zostało 606 osób, a do przerzutu do Polski zakwalifikowanych zostało łącznie 579 żołnierzy i kurierów. W latach1941-1944 zorganizowane zostały 82 loty, przerzucając do Polski 316 cichociemnych. Pośród nich znalazła się również kobieta – Elżbieta Zawacka o pseudonimie „Zo”.

Spośród wysyłanych skoczków dziewięciu poniosło śmierć przed dotarciem do celu. Trzech zginęło z katastrofie samolotu u wybrzeży Norwegii, a trzech innych zestrzelono nad Danią. Pozostała trójka zginęła z powodu nie otwarcia się spadochronów.

W okupowanej Polsce elitarni żołnierze należeli do kierownictwa Armii Krajowej, byli żołnierzami Wachlarza, Kedywu, Związku Odwetu, szkolili żołnierzy, zajmowali się wywiadem, uczestniczyli w walkach partyzanckich, dokonywali sabotażu oraz prowadzili działania dywersyjne we wszystkich okręgach AK.

Cichociemni walczyli również w Powstaniu Warszawskim w liczbie 91 osób, z czego 18-stu poległo. W czasie wojny śmierć poniosło 103 cichociemnych. Natomiast 9-ciu zamordowały władze socjalistyczne w powojenne Polsce.

Edward Jasnosz